ផ្កាតំណាងប្រទេសទាំង១០ នៃអាស៊ាន
ប្រទេសទាំង១០ ដែលជាសមាជិកសហគមប្រជាជាតិអាស៊ីអាគ្នេយ៍ហៅកាត់ថា អាស៊ាន សុទ្ធតែមានផ្កាតំណាងឲ្យជាតិរបស់ខ្លួន ក្រៅពីទង់ជាតិ ភ្លេងជាតិ សំលៀកបំពាក់ អាហារ ភាសា។ ខាងក្រោមនេះ ជាការលើកឡើងដោយសង្ខេបខ្លីៗ ពីអត្ថន័យ នៃផ្កាតំណាងឲ្យជាតិរបស់ប្រទេសនីមួយៗ ក្នុងចំណោមប្រទេសទាំង១០ដូចខាងក្រោម៖
១. ប្រទេសថៃ
ផ្ការាជព្រឹក្ស (Golden Shower) គឺជាផ្កាតំណាងជាតិ សម្រេចជ្រើសរើសនៅអំឡុងខែតុលា ឆ្នាំ២០០១។ ដើមរាជព្រឹក្ស ជាប្រភេទរុក្ខជាតិដែលមានអាយុវែង និងងាយស្រួលក្នុងការដាំដុះ ផ្ការបស់វាមានពណ៌លឿងស្រស់ស្អាត ពេលផ្ការីក ដើមនឹងជម្រុះស្លឹកចោលសល់តែផ្កាពណ៌លឿងពេញដើម។ ជនជាតិថៃមួយចំនួនហៅផ្កានេះថា «ផ្ការាជវង្ស» រីឯប្រជាជនខ្មែរយើង អ្នកខ្លះហៅថា «ផ្ការាជព្រឹក្ស» អ្នកខ្លះទៀតក៏ហៅថា «ផ្កាលឿងរាជ» ឬ «ផ្ការាជឆ្ពឹស»។ជនជាតិថៃបានចាត់ទុក ដើមរាជព្រឹក្សជាដើមឈើមង្គល និងត្រូវគេប្រើក្នុងពិធីសំខាន់ៗ ដូចជា យកទៅធ្វើជាសសរស្ដម្ភ ដាំក្នុងផ្ទះដើម្បីភាពចម្រុងចម្រើនរុងរឿង មានកេរឈ្មោះ កិត្តិយស និងដាំតាមផ្លូវជាច្រើន។ នៅប្រទេសថៃ ផ្កាពណ៌លឿងប្រភេទនេះ នៅមានអត្ថន័យតំណាងព្រះពុទ្ធសាសនា និងតំណាងឱ្យព្រះមហាក្សត្រថៃ ពិសេសគឺព្រះបាទសម្ដេច ភូមិបុលអតុល្យតេជៈ រាមាទី៩ (ថ្ងៃដែលស្ដេចរាមាទី៩ប្រសូត្រនោះ គឺចំថ្ងៃដែលតំណាងដោយពណ៌លឿង)។
២. ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី
ផ្ការំយោល(Red Hibiscus) ភាសាម៉ាឡេយូ មានន័យថា Bunga raya អានថា ប៊ុងង៉ា-រ៉ាយ៉ ឬប៊ុងង៉ារ៉ាយ៉ាបានជ្រើសរើសតាំងពីឆ្នាំ ១៩៦០ ជាផ្កាតំណាងជាតិ ។ ផ្ការំយោលបានទទួលរហស្សនាមថា ជារាជនីនៃផ្កាក្រុងក្ដៅ ជាតំណាងឲ្យគោលការណ៍ទាំង៥ នៃភាពជាជាតិនិយមរបស់ប្រទេសម៉ាឡេស៊ី ដែលជាគោលការណ៍នៃការកសាងជាធ្លុងមួយ និងភាពអត់ធ្មត់ក្នុងជាតិ ។ អ្នកស្រុកម៉ាឡេចាត់ទុកពណ៌ក្រហមនៅលើផ្កានេះតំណាងឱ្យសេចក្ដីក្លាហាន។ ផ្ការំយោលឃើញមានទូទៅក្នុងប្រទេសម៉ាឡេស៊ី និងប្រទេសជាច្រើនទៀត។
៣. ប្រទេសហ្វីលីពីន
ផ្កាម្លិះសាំប៉ាហ្គីតា (Sampaguita Jasmine or arabian Jasmine) បានជ្រើសរើសជាផ្កាតំណាងជាតិ តាំងពីឆ្នាំ ១៩៣៤ ។ មានស្រទាប់ផ្កាពណ៌ស និងមានផ្កាគ្រប់រដូវពេញមួយឆ្នាំ។ ជនជាតិហ្វីលីពីន មានជំនឿថា ផ្កាប្រភេទនេះគឺជានិមិត្តរូប នៃភាពបរិសុទ្ធ ភាពសាមញ្ញ ឱនលំទោន និងរឹងមាំ តំណាងឱ្យមិត្តភាព និងសោភ័ណភាព ។ ស្ត្រីដែលសុភាពរាបសា ស្រស់សោភា ត្រូវបានគេប្រៀបប្រដូចទៅនឹងផ្កាម្លិះនេះ។
៤. ប្រទេសសិង្ហបុរី
ផ្កាអ័រគីដេ Vanda Miss Joaquim ដាក់ឈ្មោះតាមអ្នកផ្សាំពូជផ្កានេះ គឺ Miss Agness Joaquim។ ផ្កាអ័រគីដេនេះ ជាពូជផ្កាផ្សំរវាង Vanda teress និងVanda Hookeriana ចេញផ្កាពេញមួយឆ្នាំ ដែលបង្ហាញពីភាពរឹងមាំ ភាពរីកចម្រើន និងភាពសម្បូរបែប អាចឃើញជាទូទៅក្នុងប្រទេសសិង្ហបុរី។ រដ្ឋាភិបាលសិង្ហបុរីបានជ្រើសរើសផ្កានេះជាផ្កាតំណាងជាតិ នៅថ្ងៃទី១៥ ខែមេសា ឆ្នាំ១៩៨១។
៥. ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី
ផ្កាអ័រគីដេរាត្រី (Moon Orchid) រួមជាមួយផ្កាម្លិះ និងផ្ការ៉ាហ្វលសៀ (Rafflesia)ជាផ្កាតំណាងជាតិនៃប្រទេសមួយនេះ បានប្រកាសជ្រើសរើសនៅថ្ងៃទី០៥ ខែមិថុនា ឆ្នាំ១៩៩០ ចំថ្ងៃទិវាបរិស្ថានអន្តរជាតិ។ ផ្កាអ័រគីដេរាត្រី ជាផ្កាអ័រគីដេអម្បូរ Phalaenopsis និងជាផ្កាមួយក្នុងចំណោមផ្កាអ័រគីដេ ដែលរីកបានយូរ។ ផ្កាមួយមែកអាចនៅបានយូរពី២-៦ខែ និងអាចធំបានល្អក្នុងអាកាសធាតុសើម។ គេអាចមើលឃើញជាទូទៅនៅក្នុងតំបន់ទំនាបរបស់ប្រទេសឥណ្ឌូនេស៊ី។
៦. ប្រទេសប្រ៊ុយនេ
ផ្កាតំណាងជាតិ គឺផ្កា Simpor ដែលជាផ្កាក្នុងតំបន់ និងជាផ្កាដែលមានស្រទាប់ធំៗពណ៌លឿង។ លក្ខណៈពិសេសរបស់វា នៅពេលរីកអស់មានទ្រង់ទ្រាយស្រដៀងនឹងឆត្រ ហើយអាចមើលឃើញតាមមាត់ទន្លេទូទៅក្នុងប្រទេស។ រដ្ឋាភិបាលបានដាក់រូបផ្កានេះ បញ្ចូលក្នុងក្រដាសប្រាក់១ដុល្លាព្រុយនេ ពីព្រោះវាជាអត្តសញ្ញាណដ៏សំខាន់មួយរបស់ប្រជាជន។
៧. ប្រទេសវៀតណាម
ផ្កាឈូកពណ៌ស៊ីជម្ពូ (Pink Lotus) គឺជាផ្កាតំណាងជាតិ។ ក្រសួងវប្បធម៌ កីឡា និងទេស ចរណ៍វៀតណាម បានរៀបចំឱ្យប្រជាជនខ្លួនចូលរួមបោះឆ្នោតជ្រើសរើសផ្កាតំណាងជាតិនៅឆ្នាំ២០១០ ក្នុងនោះផ្កាឈូកពណ៌ស៊ីជម្ពូត្រូវបានប្រជាជនបោះឆ្នោតជ្រើសរើសច្រើនជាងគេ។ជាផ្កាដែលជនជាតិវៀតណាម ចាត់ទុកថា ជាពូជផ្កាដ៏ស្រស់ស្អាត អាចមើលឃើញជាទូទៅនៅតាមប្រភពទឹកក្នុងប្រទេសវៀតណាម។ សម្រាប់ជនជាតិវៀតណាមផ្កាឈូក គឺជានិមិត្តរូបនៃគុណធម៌ ភាពបរិសុទ្ធ សម្ពន្ធភាព និងការមើលឃើញក្នុងផ្លូវវិជ្ជមាន។ ម្យ៉ាងផ្កាឈូកជាផ្នែកមួយ នៃវប្បធម៌វៀតណាម មាននៅក្នុងស្ថាបត្យកម្មផ្សេងៗ និងត្រូវនិយាយដល់ក្នុងកំណាព្យ ចម្រៀងប្រពៃណីរបស់វៀតណាមទៀតផង។
៨. ប្រទេសឡាវ
ផ្កាតំណាងជាតិ គឺផ្កាចំប៉ី (Plumeria, Frangipani, Pagoda tree, Temple tree) ជានិមិត្តរូបប្រទេសឡាវ មានច្រើនពណ៌ ដូចជា ពណ៌ស ពណ៌ក្រហម និងពណ៌ផ្កាឈូក។ប្រជាជនខ្មែរហៅផ្កានេះថា ផ្កាចំប៉ី ប៉ុន្តែប្រជាជនឡាវហៅថា ផ្កាចម្ប៉ា (Dok Champa) ជាផ្កាតំណាងឲ្យភាពស្មោះត្រង់ ការតស៊ូ ភាពរីករាយ និងសេចក្ដីសុខ ពីព្រោះវាជានិមិត្តរូបនៃការតស៊ូប្រឆាំងនឹងអាណានិគមបារាំង។ គេបាននិពន្ធបទចម្រៀងស្នេហាជាតិក្នុងពេលតស៊ូទាម ទារឯករាជ្យ ដោយបទចម្រៀងនោះមានចំណងជើងថា «ដួងចម្ប៉ា» ។ ជនជាតិឡាវចូលចិត្ត ប្រើតុបតែងក្នុងពិធីផ្សេងៗ ឬធ្វើជាកម្រងផ្កាដើម្បីស្វាគមន៍ភ្ញៀវ។ ផ្កាចំប៉ីចេញផ្កាពេញមួយឆ្នាំ និងរស់បានយូរ ទើបត្រូវគេដាំយ៉ាងច្រើន ជាពិសេសក្នុងបរិវេណវត្តអារាម។
៩. ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា
ផ្កាតំណាងជាតិ គឺផ្កាគ្រញូង (Padauk) ចេញផ្កានៅដើមរដូវភ្លៀង (ដើមខែមេសា) ដែលជាពេលវេលាចូលឆ្នាំថ្មីរបស់ប្រទេសមីយ៉ាន់ម៉ា។ នៅពេលផ្ការីក ដើមរបស់ផ្កា Padauk នឹងមានផ្កាពណ៌លឿង(ពណ៌មាស)ពេញទាំងដើម ដោយជនជាតិមីយ៉ាន់ម៉ា មានជំនឿថា ដើមរបស់វា ជានិមិត្តរូបនៃភាពរឹងមាំ ភាពអត់ធ្មត់ និងសេចក្ដីស្នេហានៅក្នុងវប្បធម៌ភូមា។ ជាផ្កាដែលខ្វះមិនបានក្នុងពិធីប្រពៃណីខាងសាសនា និងពិធីបុណ្យជាតិ ម្យ៉ាងទៀតដើមរបស់វា អាចយកមកធ្វើជាតុ ទូ បានទៀតផង។
១០. ប្រទេសកម្ពុជា
ចំពោះកម្ពុជា បានជ្រើសរើសផ្ការំដួល ( Romduol, Devil tree, White Cheesewood) ជាផ្កាតំណាងឲ្យជាតិ ដែលជាគ្រឿងមង្គលដ៏ល្អផូរផង់បំផុតមួយតាំងពីបុរាណកាល។ ជាផ្កាមានពណ៌ស និងពណ៌លឿងនៅលើផ្កាតែមួយ ត្របកផ្កាក្រាស់ រំលេចក្បូរក្បាច់គន់គាប់នេត្រាហើយចោលក្លិនក្រអូប ប្រហើរ ស្រាលស្រទន់ ឈ្ងុយឈ្ងប់នៅពេលល្ងាច ដិតជាប់អារម្មណ៍ ប្រៀបបាននឹងគ្រឿងរតនៈ។ ក្នុងអតីតកាលនៃដែនដីអច្ឆរិយនេះ ក្លិនក្រអូបផ្ការំដួលត្រូវបានប្រៀបប្រដូចទៅនឹងខេមរនារី (ស្ត្រីខ្មែរ) ដែលមានចរិយាមាយាទល្អ ទន់ភ្លន់ សុភាពរាបសា មានរូបសម្ផស្សល្អស្រស់សោភា។ ប្រជាជនខ្មែរទាំងនៅក្នុងប្រទេស និងនៅប្រទេសក្បែរខាង ច្រើននិយមប្រើប្រាស់ផ្កានេះក្នុងពិធីមង្គលសួស្ដី ឬពិធីកម្មសាសនារបស់ខ្លួន ដូចជា ពិធីរៀបអាពាហ៍ពិពាហ៍ ពិធីក្រុងពាលី ពិធីបួងសួង ក៏ដូចជាពិធីបង្កក់សិរីផ្សេងៗ។ ផ្ការំដួលនេះទៀតសោត ក៏បានផ្សារភ្ជាប់យ៉ាងសំខាន់ទៅនឹងសោភ័ណភាព ក្បូរក្បាច់រចនា វប្បធម៌ សិល្បៈ ចម្រៀង ស្ថាបត្យកម្មនៃប្រជាជនខ្មែរផងដែរ តួយ៉ាងគេសង្កេតឃើញមានក្បាច់ផ្ការំដួលជាមួយសិល្បៈគំនូរ និងក្បាច់ចម្លាក់នៅតាមប្រាសាទ ដូចជានៅប្រាសាទបន្ទាយស្រី ចម្លាក់អប្សរានៅប្រាសាទអង្គរវត្តជាដើម។ រុក្ខបុប្ផាប្រភេទនេះ មានដុះស្ទើរតែពាសពេញប្រទេស ទាំងនៅក្នុងតំបន់ព្រៃ និងនៅក្នុងភូមិដ្ឋានប្រជា និយមដាំនៅក្នុងសួនច្បារសាធារណៈ វាមានកម្ពស់ ៨-១២ម៉ែត្រ ។
